Günlük yaşamımızda farkında olmadan kullanıp bize gizli gizli zarar verenler ‘istenmeyenler’. Kim bunlar? Fitalat, Paraben ve BPA ilk üçü.
Fitalat nedir?
Birçok ürünün güzel kokmasını sağlamak için formülüne eklenen kimyasal bileşikler.
Hangi ürünlerde var? Her gün kullandığımız sabun, şampuan, krem, yağ, saç spreyi, oje, yapıştırıcılar, boya pigmentlerinde, plastik oyuncaklarda , havaya koku veren sentetik parfümlerde…Liste daha uzun!
Bu ürünlerin hiçbirinde içerik kısmında fitalat kelimesini göremezsiniz, çünkü fitalatlar her firmanın kanunen hakkı olan gizli içeriği parfümün ana maddesidir ve yazılma zorunluluğu yoktur.
Ne yapar bize fitalatlar? Hormonal aktiviteyi bozar, doğurganlığı ve üremeyi negatif etkiler, karaciğere zarar verir.
Bu ürünlerde ne kadar ‘miss’ koku, o kadar fitalat diyebilir miyiz? Evet, diyebiliriz.
Özellikle bebek ürünlerinde sentetik kokularla ‘zenginleştirilmiş’ olanları kullanmayın.
Genel bir kural olarak plastik oyuncaklarda üzerinde “3 PVC” sembolü olanları çocuklarınıza almayın.
Diş çıkarma süresinde bebeğinizin bu plastiklerle ağız yolu temasını engelleyin. Plastik yerine ahşap, pamuk diş kaşıyıcıları tercih edebilirsiniz.
Kokuya ihtiyaç duyduğunuzda esansiyel yağlardan faydalanın. Mümkün olduğunca kokusuz ürünleri tercih edin.
Paraben nedir?
Kozmetik ve ilaç endüstrisinde koruyucu olarak kullanılan kimyasallardır. Ürünlerin bozulmadan saklanmasına yararlar.
Hangi ürünlerde var? Şampuan, sıvı sabun, güneş kremi, nemlendiriciler, ter önleyiciler, diş macunu.
Bunlara ilave olarak bazı paketli gıdalarda farklı türleri mevcuttur. Başına ekler alarak …paraben olarak içerik kısmında okuyabilirsiniz.
Ne yapar bize paraben? Yakın geçmişe kadar sağlığa negatif etkileri limitin altında ölçülürken son çalışmalarda uzun süreli ve düzenli kullanımın hücrelerde paraben birikimine sebep olduğu ve vücut salgılarında tespit edilebildiği ortaya çıkmış. Kadınlarda göğüs kanserinin kullanılan ter önleyicilerdeki kimyasallarla ilgili olabileceği yönünde güçlü görüşler oluşmaya başlamış. Methylparabenlerin güneşe maruz kalan cilt hücrelerinin yok olmasına sebep olarak yaşlanma etkilerini arttırdığı tespit edilmiş.
Korunmak için muhteviyatında paraben olan ürünleri kullanmamalıyız.
BPA / Bisfenol A nedir?
Sentetik bir kimyasal bileşiktir.
Hangi ürünlerde var? Plastik yiyecek-içecek kapları, streç film, alüminyum konserve kaplarının iç kısmında bulunan epoksi sıvama.
Ne yapar bize BPA? Östrojen hormonunu mimikleyerek dengeleri bozar, uzun süre maruz kalındığında hiperaktivite ve infertiliteye neden olur. Özellikle ısıyla etkileştiğinde plastiğin içindeki kimyasal bağlar zayıflar ve BPA sızmaya başlar.
BPA içeriği birçok üründe yasaktır ama kullandığınız streç filmlerde, tek kullanımlık plastik kaplarda değil!
Zararlı etkilerinden korunmak için mutfakta kapaklı cam kaplar, streç film yerine balmumu bezler kullanın.
Bebeklere kesinlikle BPA içeren biberon, emzik, matara kullanmayın. Miniklerin etkilenme oranı yetişkinlere göre daha yüksek!
Diş çıkaran bebeklere plastik kaşıyıcılar vermeyin. Ağız temasında daha falza BPA’ya maruz kalıyorlar.
Asitli yiyecek ve içecekleri alüminyum kaplarda almayın. Konserveler ve teneke kutudaki içecekler bunlardan.
Mutfağınızda plastik kap kullanıyorsanız soğuk suyla yıkayın, sıcak bulaşık makinesi veya mikro fırında bulundurmayın.
Kokulu sıvı sabunları, deterjanları kullanmak yerine zeytinyağı sabunu, karbonat, su gibi doğal içeriklerle ihtiyaçlarınızı hazırlamak isterseniz tariflere mutlaka göz atın.