Yayım tarihi

Atıksız Yaşam Nedir?

Atıksız yaşam çöp üretmeden yaşayabilmektir. Sadeleşmektir. Gereksiz olan her şeye yeni bakış açısı ile yaklaşmaktır. Dünyamıza bir hediyedir. Doğanın içinde, kendi döngüsünde var olabilmektir.

Zero Waste on yılı aşkın bir süredir dünyada gelişmekte olan bir kavram. İnsan tabiatın dengelerini bozduğunu anlamaya başlayınca yolun sonunun çok keyifli olmadığını gördü. Dönüş çareleri ararken bu enfes haritayı buldu!

Atıksız olabilmek mümkün. Bu hayat şekliyle yaşayan bireyler, aileler bir yılda yarım litrelik kavanozu dolduracak kadar atık üretiyor. Evlerinde çöp kovası bile yok. İyi ama nasıl! Çözümler geri dönüşüm sistemleri değil, çok daha temelden gelen hareketler.

Zero Waste yaşamın 5 temel  prensibi var.

(İngilizcede 5 R olarak geçiyor. Tüm kelimeler ‘R’ harfi ile başlıyor.     Refuse-Reduce-Reuse-Recycle-Rot)

Türkçeye 5D olarak çevrilmiş. Düşün: Gerekli değilse tüketme – Daha az tüket – Değerlendir: Yeniden kullan – Değiştir: Farklı amaçla kullan – Dönüştür: Doğaya geri kazandır

Okumaya devam et “Atıksız Yaşam Nedir?”
Yayım tarihi

Yoksa sen hala plastik sünger mi kullanıyorsun?

Doğaya bıraktığımız atıkları azaltmaya çalışırken önce kullandığımız malzemeyi tanımamız gerekiyor. Mutfaklarda kullandığımız sarı süngerlerin petrol temelli poliüretan ve naylon ham maddeden imal edildiğini herkes duysun. Sık sık kullanıp attığımızı hesaba katarsan böylesine bir kirletici olmayı hiçbirimiz istemeyiz, değil mi?

Mavi gezegen için zararı olan bu materyallerin yerine doğadan bir cevap bulabiliyoruz. Bahar aylarında toprağa ekilen bir tohum önce iki yaprak çıkarıyor, sonra uzamaya başlıyor. Bulabildiği her dayanağa esnek bağlarla kendini bağlayıp güneşe doğru uzatıyor ince ama güçlü gövdesini. Evet, bir sarmaşık. Kabak lifi bitkisi. İyice gelişip sapsarı çiçekler açıyor. Ardından meyvesini veriyor. Üzerinden sarkıttığı ince uzun kabakları yaz ayları boyunca liflerini örüyor. Yeşil kabuğu sonbaharda kahve rengine dönmeye başlıyor ve artık toplamaya hazır hale geliyor.

Okumaya devam et “Yoksa sen hala plastik sünger mi kullanıyorsun?”
Yayım tarihi

Solucan Kompostu ile Gıda Atığını Dönüştürmek İster misin?

Solucan kompostu sözlüğünde yer bulduysa bu yazı sana iyi gelecektir. Nedir bu ‘kompost’ meselesi?

Atıklarımı yöneteyim, toprağı iyileştireyim, bitkilerime besin üreteyim diyorsan en güzel yöntemlerden biridir solucan kompostu. Hadi gel bir bakalım nedir, nasıl yapılabilir?

Solucanlar organik madde üzerindeki mikroorganizmaları işleyerek çürüme sürecine de katkıda bulunur.

Solucanların doğada atık olan organik materyallerin üzerindeki tüm bakteri, mantar, protozoa ve benzeri mikroorganizmaları işleyerek ortaya çıkardığı yeni atık (yani kakaları) bitkilere uygun besin içeren harika bir çıktıdır. Tam da bu sebeple doğanın çürütme döngülerinde solucanların çok önemli bir yeri vardır. Evde, bahçede kendi organik atıklarımızı dönüştürmek için bu enfes canlıların yardımına başvurabiliriz.

Bir solucan kompostu üretimhanesi nasıl? Evde yapmak istiyorsan hazır olarak satılan solucan kompost kaplarından alabilir veya kullanmadığın birkaç parça kova, saksı, kutu, eski mobilya parçaları veya tahtalardan da oluşturabilirsin. Buna dair bir çok video var.

Buradan inceleyebilirsin —– https://www.google.com/search?q=worm+bin+diy&sxsrf=APwXEdeuHTXt4UmeTplTPS_lGKwCF-cL6A:1681144478626&source=lnms&tbm=vid&sa=X&ved=2ahUKEwjKnNub35_-AhVFOHoKHYCMB9oQ_AUoA3oECAEQBQ&biw=1280&bih=520&dpr=1.5

Mutfağımızdan çıkan çiğ sebze, meyve atıkları, çay ve kahve posaları, bahçeden budanan bitki parçaları vs solucanlara verilebiliyor. Tabakta kalan pişmiş yemekler, limon, portakal, mandalina gibi atıkları kullanamıyoruz. Aşağıda ‘atılabilen / atılamayanlar’ için detaylı bir liste vereceğim.

Okumaya devam et “Solucan Kompostu ile Gıda Atığını Dönüştürmek İster misin?”
Yayım tarihi

Permakültür Nedir? Perma-Kültür

Permakültür kavramı son yıllarda sıkça karşımıza çıkmaya başladı, değil mi? Siz daha önce duydunuz mu?

Son yıllarda güzel gezegenimize ve tüm türlere etki eden yaşantılarımızın değiştirilmesi gereken sistemler olduğunu fark etmeye başladık. Bilim insanlarının uzun süredir yaptığı uyarıların ne kadar değerli olduğu Covid salgını neticesinde iyice anlaşıldı. İklim değişimine yol açan unsurlardan en önemlileri fosil yakıt tüketimimiz ve toprak kullanım şeklimiz. Endüstriyel tarım ve hayvancılık sanıldığı gibi tüm dünyayı beslemek yerine toprağı, suyu ve havayı kimyasallarla zehirleyip fakirleştiriyor maalesef.

Permakültür tam da bu noktadaki sorunların aşılması için bir çözümdür. Avustralyalı bir araştırmacı, öğretmen, bilim insanı ve doğabilimci olan Bill Mollison’ın 1960’lı yıllardan itibaren geliştirdiği ve sonrasında David Holmgren ile birlikte yapılandırdığı Permakültür doğayı modelleyen ve bütünsel bakış açısıyla çalışan bir tasarım sistemidir. Permanent (Kalıcı ) ve Culture(Kültür) kelimelerinden oluşur.

Okumaya devam et “Permakültür Nedir? Perma-Kültür”
Yayım tarihi

Lif Kabağı – Döngüsel Sünger

Banyoda, Mutfakta, Temizlikte

Atıksız yaşamın en kolay adımı matara diyorum hep. Ama lif kabağı da pek yakın takipçisi olmalı. Hayatınıza bu döngüsel malzemeyi alın. Hem banyoda, hem mutfakta, hem temizlikte. Plastik sünger yerine kabağın lifi!

Hiç tanışmamış olanlar için: ‘Kimdir lif kabağı?’

  • Kendisi sıcak iklimde yetişen sarmaşık türü.
  • Bitkinin uzun kabak şeklinde meyveleri.
  • Yoğun bir lif yapısı vardır.

Nerede yetişir?

  • Ülkemizde yaz aylarını sıcak, kurak geçiren çoğu bölgede yetişebileceğini düşünüyorum.
  • Özellikle aradığı bol güneş, iyi sıcaklık ve donmamak.
  • Nisan Mayıs aylarında toprakla buluşur.
  • Tüm yaz boyunca meyvelerini geliştirdiğinden çoğu bölgemiz için donma riski olmaz.
  • Kurak koşullarda rahatlıkla gelişimini tamamlar.
  • Bu özelliği ile iklim krizinin getirdiği kuraklık sorunu ile baş edebilen bir türdür.
Resimde amerikan sarmaşığı ile karışık şekilde büyüyen lif kabağı var.
Okumaya devam et “Lif Kabağı – Döngüsel Sünger”
Yayım tarihi

Atıksız Yaşam Dönüşüm Rotası : Nereden Başlayalım diyenlere

Uzun zamandır üzerinde çalıştığım detaylı program hem kişisel gelişimimize, doğaya, gezegene ve tüm canlılara bakış açımıza dokunuyor, hem de atıksız yaşama konforla geçiş için bir çeşit harita sunuyor. Atıksız Yaşam Dönüşüm Rotası.


Programa ait detaylar şöyle:

  • Süre: 4 haftalık 3 modül şeklinde ilerleyecek. 3 modülün tamamını veya herhangi birini alabilirsiniz.
  • Her hafta farklı konuları ele alıyoruz. 
  • Ortam: Email ile tüm detayları paylaşacak, sorulara cevap vereceğim.

İçerik her Perşembe günü emailde:

  • Yeni haftanın konusuna dair bilgi, detaylar, tarif ve öneriler.
  • Her hafta bir adet belgesel önerisi.
  • Bilinç-El-Kalp bağını kuvvetlendirecek bir aktivite önerisi.
  • Son olarak her sabah rutininize katabileceğiniz keyifli bir fikir.

Bunların tamamı isteğinize göre ele alabileceğiniz adımlar. Yaptıkça keyif aldığınızı fark edebilirsiniz.
Her 4 haftalık modül atıksız yaşamın belli alanlarına ayrıldı. 

Okumaya devam et “Atıksız Yaşam Dönüşüm Rotası : Nereden Başlayalım diyenlere”
Yayım tarihi

Bokaşi Ön Kompost Yöntemi

Gıda atıklarımızı kompostlaştırmak atıksız yaşamın en önemli adımlarından biri. Kompost ne demek? Kompost atık dediğimiz organik maddelerin mikroorganizmalar tarafından daha basit bileşenlere ayrıştırılması işlemidir. Bu basit bileşenler toprağımızı besleyen yapı taşlarıdır. Doğadaki tüm döngülerde bir yaşayan organizma doğar, büyür, ölür ve çürür.İşte kompost bu organik atıklarımızın bu son evreyi tamamlaması için yapmamız gereken hizmettir. Toprağa verilen hediyedir. Bokaşi de kompost aşamalarından biridir.

Birçok farklı kompostlaştırma yöntemi vardır. Belli ısı, nem, oksijen ihtiyacı ve bakım koşullarına göre değerlendirip seçim yapmak mümkündür. Burada size bokaşi ön kompost sisteminden bahsedeceğim. Bana göre şehirde küçük bile olsa apartman dairesinde kolayca yapılabilen bir seçenek.

Okumaya devam et “Bokaşi Ön Kompost Yöntemi”
Yayım tarihi

ATIKSIZ, ZEHİRSİZ TEMİZLİK TİMİ

Geçen gün arkadaşlarım temizlik malzemelerinin son zamanlarda ne kadar pahalandığını anlatırken iki yıldır hiçbirini almadığımı yeniden hatırladım. Anlaşılan yeni yaşam şeklimiz bize büyük tasarruf sağlamış.

Paylaşımlarda sorular çok oluyor. Hepsine cevap verme şansım yok maalesef. Neyse ki blog var, burada uzun uzun cevaplamış oluyorum.

Evimizde atıksız hayata geçtiğimden beri aşağıdaki değişiklikleri adım adım yaptım. Hepsi bir anda olmuyor. Önceden aldığım tüm paketli ürünlerin tükenmesi tam 1 yıl sürdü.

Okumaya devam et “ATIKSIZ, ZEHİRSİZ TEMİZLİK TİMİ”
Yayım tarihi

Geri Dönüştüremediklerimizden misiniz?

Geri dönüşümün dünyayı kurtaramayacağını biliyoruz artık. Vazifemiz tüketimimizi gözetmek, farkındalıkla hareket ederek ayak izimizi azaltmak.

‘Hoop geri dönüşüme at’ dediklerimizden hangileri çöp oluyor?

Bu konu ile ilgili yakın zamanda bir inceleme gezisi ve röportaj yapacağım ama o zamana dek araştırıp bulduklarımı bu yazıya ekliyor olacağım. Paylaşım yaptığımda çoğunuzdan olumlu tepkiler alıyorum. Bilinçlenmemize faydalı olursa ne mutlu bana da.

Geri dönüştüremediklerimiz:
  • Termal kasa fişleri – Plastik içerik olan BPA ile kaplı bu fişler diğer kağıtlarla birlikte geri dönüştürüldüğünde bu maddeye ait kirlilik daha da yayılıyor. Bpa östrojen gibi hareket ederek sağlığımızı olumsuz yönde etkiliyor.
  • Farklı türde materyallerden oluşan paketlemeler: meyve suyu ve süt kartonları karton, alüminyum ve plastikten, diş macunu tüpleri alüminyum ve plastik katmanlardan oluşuyor.
  • Birden fazla plastik çeşidinden oluşan tüm paketlemeler ayrıştırılması çok zahmetli olduğu için geri dönüştürülemiyor.
  • İçini tamamen temizleyemediğimiz plastik paketler – Deterjan veya yiyecek, içecek kaplarını geri dönüştürmek için hiç kalıntı kalmayacak şekilde temizlenmiş halde göndermemiz gerekiyor.
  • Kağıt bardaklar – İçinde sızdırmaz plastik tabaka olduğu için kağıt gibi geri dönüştürülemiyorlar. Ayırma işlemini yapabilen çok az tesis var ve sanıyorum maliyeti getirisinden fazla olduğu için uğraşa değmiyor.
  • Çoklu teneke içecekleri bir arada tutması için kullanılan plastik halkalar LDPE grubuna girdiğinden dönüştürülemiyor.
  • Yoğurt kapları ve pipetlerin üretim maddesi olan PP de geri dönüştürülemiyor.
  • Streç film – İnce bir plastik olan streçler de makinelere sıkışarak bozukluğa sebep olduğundan geri dönüştürülmeden çöpe atılıyor.
  • İnce naylon torbalar – Streç film ile aynı sebepten ötürü geri dönüştürülemiyor.
  • Bant ve yapışkan içeren her tür kağıt, post it – Yapıştırıcılar ayrıştırılamadığından geri dönüştürülemiyor.
  • Tuvalet kağıdı, kağıt havlu, pamuk – Bu ürünlerin de geri dönüştürülebildiğini düşünenler varmış ama kirlendikleri için dönüştürülmüyorlar maalesef.
  • Cips ve kuruyemiş paketleri – Bu paketler alüminyum kaplı polypropylene materyalinden üretildiği için geri dönüştürülmemekte.
  • Kağıt pipetler – İçecek kalıntısı tam olarak arındırılamadığı için tesislerde geri dönüştürülemiyor ama kendi kompost’unuzda gübreleşebilir. Eğer plastik kaplamalı değilse.
  • İnce plastik kutular, çatal bıçaklar, beyaz köpükten üretilen stirofom (kasap/tavuk tabakları), fast food paketleme kutuları polistren ham maddesinden üretildiğinden dönüştürülememektedir.
Okumaya devam et “Geri Dönüştüremediklerimizden misiniz?”
Yayım tarihi

Kişisel Bakımda Vazgeçebileceğimiz 5 Plastik Ürün

Sıfır Atık yolculuğuna 2017 yılının son aylarında başladım. Bir online ders için araştırma yaparken bu işi dünyada başlatan Bea Johnson ile karşılaştım. O gün dünyamda bambaşka ışıklar yandı. Yolumun kesişmesi ile ilgili yazıma buradan http://atiksizev.com/2019/04/30/atiksiz-yasam-ile-yollarimiz-nasil-kesisti/ ulaşabilirsiniz.

İlk başta ne kadar çok farklı ürünü gidip gidip aldığınızı fark ediyorsunuz. Sonra ‘Ne gerek varmış!’ anı var. Ondan sonra da içinizde evdeki tüm malzemeyi çöpe yollamak için inanılmaz bir istek duyuyorsunuz. Bir an önce dönüşmek ve yeni-temiz-zehirsiz olana geçmek istiyorsunuz. Ama tabi ki onlar çöpe gidecek şeyler olmamalı. Önce kullanıp bitirmeniz gerekiyor. Bütün detaylar yazıda var aslında. Şimdi asıl konumuza geçelim. Bakım için almaktan vazgeçebileceklerimiz!

Okumaya devam et “Kişisel Bakımda Vazgeçebileceğimiz 5 Plastik Ürün”
Yayım tarihi

Geri Dönüşüm İşleri

Yazan: Ozan Virgül

Ambalajlı ürün alırken öncelikler cam şişe, metal konserve, kağıt kutuda ama plastikten kaçış yok. Madem ambalaj çıkıyor, bunları geri dönüşüm döngüsüne katmalıyız. Yapılan çok yaygın (ama yanlış) bir davranış var: Farklı malzemelerin aynı kutuya atılması. Kağıt, metal ve plastiğin aynı “geri dönüşüm kutusuna” konması tesislerde ayrıştırma enerjisi gerektiriyor. Daha sağlıklı ve kolay yöntemler mevcut:

Okumaya devam et “Geri Dönüşüm İşleri”